Ankara Palas
I.Ulusal Mimarlık Dönemi yapısı olan Ankara Palas yapılış amacı, mimarisi, süslemesi ve ziyaretçileriyle yeni kurulan devletin bir simgesi haline gelmiştir. Bu dönemde her alanda millileşmeye gidildiği gibi mimari ve sanatta da millileşme görmekteyiz. Ancak asıl amaç eskiyi bırakmadan ve Batı tarzını da yansıtabilen özgün bir mimari oluşturmaktı. Bu sebeple Selçuklu ve Osmanlı bezemelerinin yanında Fransız balkonları, Batı tarzı bir salon görmekteyiz. Asıl yapılış amacı yerli ve yabancı misafirlerin ağırlanması, eğlenmeleri ve yemek ihtiyacını karşılamak içindir. Ankara Palas, Yeni Başkent’in ilk modern oteli olarak tanımlanır.[1]
Ankara Palas şehrin merkezi diyebileceğimiz bir konumda bulunan Cumhuriyet Bulvarı üzerinde II.TBMM’nin karşısında yer almaktadır. İlk tasarım Vedat Bey tarafından 1934 yılında hazırlanmış olsa da çeşitli sebeplerden dolayı tamamlanamamıştır. Daha sonra Mimar Kemalettin Bey’in tasarımına göre 1927 yılında inşa edilmiştir.
Dikdörtgen planlı olan yapı bodrum katı ile birlikte üç katlıdır. Yapının orta bölümünde geniş bir balo salonu bulunur. Salonun etrafında koridorlara açılan 60 odası bulunur. Farklı boyutlardaki odaların çoğu tek kişiliktir. Geniş ve suit odalar da bulunmaktadır. Giriş katında teraslı bir çay ve oyun salonu bulunur. Yemek salonu ise arka taraftadır. Üst kata ulaşım giriş ile salonun arasına yerleştirilen iki büyük boyutlu merdivenle sağlanır. Üst kattaki odalar simetrik yerleştirilmekle beraber çoğu dış cephelere yerleştirilmiştir. [2]
Yapının girişinde büyük kemerin köşelerinde çok renkli bitkisel bezemeli çiniler yer alır. Mermer tepeliğin üzerinde bitkisel süslemelidir. Çatısında bulunan saçaklarda bezemelidir. Ankara Palas tavan yüzeylerinde sıva üstüne kalem işi yapılmıştır.[3] Otelin genel zemini ise ahşap, merdivenler ise mermerdir. Duvarları yeni mimari akıma uygun olarak betonarme yapılmıştır.
Dış cephede geleneksel Türk motifleri olan çini panolar, mukarnaslı sütun balıkları, girişteki kubbe ve kapısı görülürken iç mekan da Batı’yı ve moderni simgeleyen balo salonu benzeri öğeler ağırlığını göstermektedir. Mobilyalar ve mekan Batılı anlayışıyla döşenmiştir. Örneğin salondaki piyano, ipek ve kadife kaplı koltuklar, şık perdeler, şaşalı avizeler, ahşap mobilyalar, porselen çay takımları bunlara birer örnektir. Bu anlamda, sadece mekan ve dekorasyonu bile siyasi içerikli bir mesaj iletmekte, görselliğiyle de modernlik ve yeni kimlik inşasına simgesel olarak hizmet etmektedir. Asri mobilya ve dekorasyon modern ve asri bir yaşamın gereklerindendir.[4] Aynı zamanda I.Ulusal Mimarlık Dönemi’nin yapı ve bezeme özellikleri de görülmektedir.
Ankara Palas Cumhuriyet’in kurulduğu dönemlerde resmi davetlerin önde gelen mekanı olmuştur. Siyaset ve sanat ortamının ilk durağı olmuş, meclise yakın olmasıyla siyasilerin kulisi, dinlendiği bir mekan haline gelmiştir. Burası Ankara’nın ilk elit mekanı ve en büyük kulübü olmuştur. Yurt içinden ve yurt dışından gelen önemli misafirler burada ağırlanmış ve yeni kurulan devlet hakkında fikir sahibi olmaları sağlanmıştır. [5]
[1] Ahu SUMBAS, Türk Modernleşmesi’ni Ankara Palas Üzerinden Okumak: “Doğu’dan Batı’ya Açılan Bir Pencere, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 31, Sayı 1, 2013, s. 171-198
2] Seyfi Başkan , Ders Notları, Ankara Palas, Muhammet Görür
[3] Gökhan Bulut, Türkiye’de Modernleşme Sürecinde Kent Otelleri Lobi İç Mekan Biçimlenişi- Pera Palas, Ankara Palas Ve Hilton İstanbul Oteli İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi
[4] Ahu SUMBAS, Türk Modernleşmesi’ni Ankara Palas Üzerinden Okumak: “Doğu’dan Batı’ya Açılan Bir Pencere, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 31, Sayı 1, 2013, s. 171-198
[5] https://www.millisaraylar.gov.tr/muzeler/ankara-palace
Plan 1:https://www.arkitera.com/haber/gecmisin-modern-mimarisi-ankara-2/
